Het project
Palace richt zich in de eerste plaats op een cinema die vaak auteurscinema wordt genoemd. Een cinema die intelligent en ontspannend kan zijn, bespiegelend en bevreemdend, verrukkelijk en verrijkend. Een cinema die de kijker de ruimte geeft om zichzelf te ontroeren, zelf na te denken en zich een ander universum toe te eigenen. Palace geeft de voorkeur aan films waarbij het publiek zijn actieve rol behoudt in plaats van hen voorverteerd en inwisselbaar amusement te serveren.
Palace wil dat cinema aanzet tot een dialoog met de wereld en de toeschouwer ertoe beweegt na te denken over zijn plaats in de samenleving.
Palace wenst een rijke en eclectische programmatie te brengen, naar het beeld van de bewoners van de wijk waarin de bioscoop gelegen is.
Palace, een ontmoetingsplek op het kruispunt van culturen
Palace ligt in het hart van Brussel, op het knooppunt van de voetgangerszone, de Vlaamse wijk, de multiculturele wijk van Lemonnier, de Anspachlaan, de toeristische zone van de Beurs en van de Grote Markt.
Een locatie met geostrategische mogelijkheden die Palace optimaal wil benutten. Als onmiskenbare schakel tussen de verschillende wijken van het centrum bezit het gebouw drie ingangen: de Anspachlaan, Borgwal en de Van Praetstraat. Ze hebben elk een eigen sfeer en uitstraling, en zorgen voor een vlot bezoekersverkeer. Palace wil op cultureel en culinair vlak een meerwaarde bieden in deze zeer eclectische buurt.
Palace, een polyvalente ruimte
Palace is opgevat als een polyvalente ruimte die zich zowel op cultuur als op ontspanning richt, met drie belangrijke pijlers: filmzalen, een restaurant en ontmoetings- en onthaalruimten. Het is een complex dat gericht is op edutainment, een mozaïekachtige plaats, naar het beeld van het centrum van de stad waar het deel van uitmaakt.
Met zijn vier filmzalen (waarvan een met een capaciteit van 373 plaatsen, perfect voor projecties in het kader van evenementen) biedt Palace de mogelijkheid tot een gepersonaliseerd gebruik van de zalen, voor een publiek met uiteenlopende verwachtingen.
Het horecagedeelte, waar alles zoals in het hele complex draait rond gezelligheid en de mogelijkheid tot gedachtewisseling, heeft drie niveaus:
- Op het gelijkvloers aan de kant van de Van Praetstraat biedt een restaurant met een capaciteit van honderd couverts een spijskaart aan die gebaseerd is op lokale en duurzame producten. Het restaurant is doorlopend open van 12 tot 22 uur. In een elegante bar kunt u een selectie van artisanale bieren ontdekken, of wijnen die met zorg door ons team zijn uitgekozen. Op de eerste verdieping, die flexibel en moduleerbaar is, vormt de mezzanine een geschikte plek voor groepsevenementen en brunches op aanvraag.
- Op de eerste verdieping van het complex bevindt zich De Kiosk, waar bezoekers warme en koude tussendoortjes uit het vuistje kunnen eten.
- Naar het voorbeeld van de Foyer Hamesse, een heuse art-nouveauparel die tot in de puntjes werd gerestaureerd en beschermd is door de Directie Monumenten en Landschappen, vormen de talrijke receptieruimten van Palace indrukwekkende decors voor uiteenlopende evenementen.
De filmhistoricus en auteure van Cinémas de Bruxelles, portraits et destins (CFC Éditions, 2009) Isabel Biver organiseert rondleidingen door Palace. Isabel Biver coördineert ook de rondleiding À la recherche des cinémas perdus over de geschiedenis van bioscopen in Brussel.
Info: cinemasretrouves@scarlet.be.
Programmatie
De programmatie van Palace is gericht op kwaliteit, diversiteit, toegankelijkheid en het stimuleren van de nieuwsgierigheid en de kritische zin van de toeschouwers. De geselecteerde films zijn stuk voor stuk pareltjes waarin we geloven en die van Palace de tijd zullen krijgen om hun publiek te vinden.
Palace houdt de vinger aan de pols van de wereldcinema, of het nu gaat om kwaliteitsvolle cinema voor een groot publiek, vernieuwende cinema, lokale cinema of cinema uit landen waarvan de productie weinig verdeeld wordt, successen uit de internationale auteurscinema, of films met een kleine release die nog niet de middelen hebben gekregen om het publiek te bereiken dat ze verdienen.
Palace vertoont Belgische en internationale films in hun originele versie, voorzien van Franse en Nederlandse ondertitels.
Palace rekent het tot zijn taak om alle genres van de hedendaagse film te belichten en neemt geregeld documentaires, kortfilms... op in zijn programmatie.
Palace en het jonge publiek
Als centrum van permanente educatie zal Palace een rijk en gevarieerd schoolaanbod ontwikkelen in samenwerking met culturele actoren die op dit terrein actief zijn, zoals Ėcran Large sur Tableau Noir en JEF. Palace zal een programma naar keuze aanbieden naargelang van de vragen van de scholen, en zal lesmappen en activiteiten aanbieden rond de films die aansluiten op de ervaring in de klas.
De renovatie van de gebouwen
Alain Richard, de zaakvoerder van het architectenbureau dat het renovatieproject van Palace van 2006 tot 2018 in goede banen heeft geleid, vertelt ons zijn visie over de locatie.
Toen we tijdens de onderzoeksfase op zoek gingen naar documentatie, hebben we ontdekt dat het van bij de oprichting in 1913 al de bedoeling was om in deze tempel meerdere functies onder te brengen: een brasserie, een concertzaal, een filmzaal en een music hall. Het is een polyvalente locatie uit de tijd toen de cinema nog in zijn kinderschoenen stond. De geschiedenis van dit gebouw loopt dus nagenoeg parallel met die van de cinema en de opkomst van bioscopen.
De eerste analyse die we hebben gemaakt was van het gebouw zelf: de opeenvolgende transformaties die het de door de jaren heeft ondergaan, hebben de identiteit van het gebouw vertroebeld. Het was een chaos geworden van aanpalende ruimtes zonder hiërarchie, noch visie.
We hebben de lokalen eerst opnieuw gedefinieerd en daarna lege ruimtes gecreëerd om de bestaande elementen heen om hen weer présence te geven. Om die reden wilden we natuurlijk licht laten binnenvallen in het hart van het complex. Parallel met deze analyse leek het ons ook belangrijk om het project te structureren rond twee bijkomende assen: enerzijds rekening houden met de ruimtelijke kenmerken van deze wijk met al zijn boeiende sferen en invloeden, en anderzijds de magie van de cinema van weleer op een eigentijdse manier weer tot leven wekken. Daarvoor hebben we in het midden van het gebouw een foyer ingericht waar de verschillende delen op uitgeven.
We hebben de zoldering van het gelijkvloers opengebroken om plaats te maken voor een foyer op drie niveaus, het atrium, een polymorfe ruimte die zich uitstekend leent voor multiculturele en multifunctionele ontmoetingen. De bovenste verdieping nodigt uit om de zalen binnen te gaan, terwijl het balkon een uitzicht biedt op de lagere verdiepingen. Dankzij deze restauratie konden we de verschillende lagen van de geschiedenis van dit gebouw zichtbaar maken en tot hun recht laten komen: we hebben de oorspronkelijke elementen van het gebouw bewaard en geïntegreerd in de nieuwe bestemming van het gebouw.
Dit gebouw heeft ook de ambitie het kloppende hart te worden van dit stadsdeel, een knooppunt waar de verschillende wijken samenkomen en elkaar ontmoeten. Wanneer de deuren openzwaaien in februari, zal het gebouw een ingang hebben vlak bij het Sint-Goriksplein en zal het via het restaurant een verbinding hebben met de Van Praetstraat. Uiteraard blijft de hoofdingang aan de Anspachlaan behouden omdat die kenmerkend is voor de identiteit van het gebouw.
Het team van Palace
Olivier Rey - Algemene directie
Nicolas Gilson - Programmatie
Anja Horckmans - Schoolprogrammatie
Alain Dereppe - Administratie en financiën
Thibaut Dopchie - Communicatie en evenementen
Bruno Dovifat - Hoofdprojectionist
Geoffrey Siron - Techniek en gebouw
Lucille Heintz - Onthaalmanager
Julie Caufriez - Horecamanager
Southi Thongkeo - Assistent van de horecamanger
Jezabel Chevalier - Chef
Een blik in de achteruitkijkspiegel.
PALACE, EEN HELE GESCHIEDENIS…
Palace, een heus pareltje uit het Brusselse patrimonium, vindt vandaag zijn oorspronkelijke roeping terug: onderdak geven aan een cinema- en uitgaanscomplex. Meer dan een eeuw na zijn creatie belichaamt het gebouw nog altijd de geest en de codes van een architecturale stroming die een internationale uitstraling kende: de art nouveau.
Een kleine terugblik op een grote geschiedenis.
Na vijf jaar van moeizame renovatie verrijst vandaag een nieuwe Palace. Vier zalen met state-of-the-art technologie, een restaurant en talrijke ontmoetingsruimten vormen samen een entertainmentcomplex dat gericht is op ontdekkingen, educatie en tolerantie.
De opeenvolgende transformaties en functies van het gebouw hebben geleid tot het ontstaan van een reeks gedestructureerde ruimten. Om de coherentie te herstellen die deze emblematische plek verdient, kiest Alain Richard ervoor "leegte te creëren" rond de bestaande elementen en natuurlijk licht binnen te laten in het hart van het complex. Zijn uitdaging wordt concreet in november 2012 met het begin van de werken.
In 2015 treden Fien Troch en Bart Van Langendonck toe tot de raad van bestuur van Palace.
De Franse Gemeenschap keurt een overeenkomst goed waarbij het gebouw gratis terbeschikking wordt gesteld, en de vzw Le Palace verbindt er zich in een programmaovereenkomst toe de toegang van iedereen tot cultuur te bevorderen. Het architectuuratelier Alain Richard wordt uitgekozen om de ambitieuze renovatie tot een goed eind te brengen. Daarbij moet alles in het teken staan van een veelzijdig gebruik. Gezien de complexiteit van het project is het begin van de werf pas voor midden 2009 voorzien.
De projectoproep wordt gewonnen door de vzw Le Palace, met daarin verschillende belangrijke actoren van de Belgische cinema: Luc en Jean-Pierre Dardenne (Les Films du Fleuve), Patrick Quinet (Artémis Productions), Eliane Dubois en Stephan De Potter (Cinéart-Cinélibre), Nicole La Bouverie (Zénab). Op het programma: Belgische en Europese arthousecinema, educatieve activiteiten en grote evenementen.
De Franse Gemeenschap doet een projectoproep voor de herbestemming van de plek tot arthousecinema "die de cinema van de Franse Gemeenschap van België en de Europese cinema in het algemeen in de kijker plaatst".
De Franse Gemeenschap koopt het gebouw. De architect Olivier Bastin installeert er een aangepaste scenografische uitrusting, die het Théâtre National de Belgique in staat zal stellen er zijn intrek te nemen tot eind 2004, in afwachting van de inhuldiging van zijn nieuwe site aan de Emile Jacqmainlaan.
Na 41 jaar oneigenlijke bestemming vindt het bouwwerk eindelijk zijn oorspronkelijke roeping terug dankzij het project Kladaradatsch! De grote filmzaal van de jaren 50 wordt in drieën verdeeld. De overblijfselen van het plafond van 1913 verdwijnen om plaats te maken voor nieuwe plafondvakken, die voor een betere akoestiek en meer brandveiligheid zorgen. De architect Joël Claisse leidt de nauwgezette restauratie van de Foyer Hamesse en zijn galerij.
De drie gevels en de Foyer Hamesse worden beschermd door de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen.
Het Pathé Palace Café (PP Café) opent zijn deuren op het gelijkvloers van de Van Praetstraat. De decoratie van het café-restaurant verwijst duidelijk naar de stijl van Paul Hamesse: zuilen zijn versierd met kopieën van de vergulde koppen van de Anspachfoyer, de muren en plafonds krijgen sierlijsten en picturale decoraties die letterlijk zijn overgenomen, en er worden banken uit dezelfde foyer gebruikt.
De bioscoop sluit zijn deuren. De vestiging van een showroom van Bauknecht in de vestibule van de Anspachvleugel in 1976 brengt een verschrikkelijke klap toe aan het imago van de plek. Er wordt een tussenverdieping geïnstalleerd, wat de afbraak inhoudt van het lagere gedeelte van de dubbele trap. Op het parterre van de grote zaal komt een parking en het gelijkvloers van de gevel aan de Anspachlaan krijgt een metalen bekleding.
In het kader van een andere opdracht, voor rekening van de maatschappij Het Brussels Tehuis, transformeert Rie Haan een deel van het gebouw in handelszaken en woningen.
De maatschappij Pathé Frères belast de architect Rie Haan met het moderniseren van de zalen in Italiaanse stijl van de Palace. De oorspronkelijke decoratie-elementen worden grotendeels afgebroken om plaats te maken voor ruimten die vlotter toegankelijk zijn. Er blijven slechts een paar originele elementen uit 1913 over, die aan het zicht worden onttrokken, zoals de Foyer Hamesse.
Met de komst van de sprekende film worden luidsprekers toegevoegd achter de schermen. De orkestbakken uit de tijd van de stille film worden vervangen door bijkomende rijen stoelen en de muren van de zalen worden bekleed met materialen die de akoestiek moeten verbeteren.
Het bedrijf Pathé Frères wenst dit "Groot Attractiepaleis" om te vormen tot een moderne bioscoop. De architect Gustave Hubrecht verbouwt het gelijkvloers van de grote zaal: een deel van het parterre wordt verhoogd om het visueel comfort van de toeschouwers te optimaliseren en het café in Moorse stijl wordt opgedeeld in door tussenwanden afgescheiden loges.
De pionier van de filmdistributie Charles Pathé bestelt bij Paul Hamesse een polyvalent entertainmentcomplex naar het model van de theaters "à l'italienne". De architect, een leerling van Paul Hankar, ontwerpt vervolgens "de grootste cinema van de stad" (2500 plaatsen), die lang in het geheugen van de Brusselse samenleving zal staan gegrift omwille van zijn weelderige decoratie.
Het Veilinggebouw van de Stad Brussel, een werk van Albert Dumont, verrijst op een Y-vormig perceel waar later de Pathé Palace zal gevestigd worden. Het heeft een 'rijke' gevel die uitkomt op de Anspachlaan, en twee 'discrete' gevels in de Van Praetstraat en Borgwal.
